Gelişmekte Olan Ülkeler (Ekonomiler ve Pazarlar) 29. Bölüm
Gelişmekte olan ülke tabirini ilk önce 1981’de Dünya Bankası ekonomisti Antoine Van Agtmael tarafından, 3. Dünya ülkeleri ve gelişmiş ülkeler arasında ki ülkeleri tanımlamak amaçlı kullanmıştır.
‘’Gelişmekte Olan Ülkeler’’ söyleminin güvenilir kaynaklarda ki tanımı bakalım;
a) Gelişmekte olan ulusların gelişmekte olan ekonomileri – Investopedia
b) Gelişmiş ülkelerin ‘’bazı’’ özelliklerine sahip olan ekonomileri- Wikipedia
c) Gelişmiş ülkelerin bazı karakteristik özelliklerine sahip düzenli ve dikkate değer şekilde büyüyen ekonomiler – Imf.org
d) Gelişmiş ülke olma yolunda olan ülkeler – Corporation Finance Institude.
Bir örnek ile pekiştirelim; Gelişmiş Ülke: Birleşik Krallık 5. sırada (2020 GSYH- 2.83 Trilyon Dolar ) – Üçüncü Dünya Ülkesi Burkina Faso 124. Sırada (GSYH 16 Milyar Dolar) – Gelişmekte olan Ülke: Türkiye 20. Sırada (2020 GYSH - 761 Milyar Dolar). Görüldüğü üzere Gayri Sahi Yıllık Hasılası büyük olan ülkeler küçük olanlara göre daha gelişmiş gözüküyor. Bir de 2020’de kişi başına düşen GSYH’e bakalım; Birleşik Krallık (22. Sıra) 39.229usd – Burkina Faso (168. Sıra) 769usd ve Türkiye (73. Sıra) 7715usd
**Kaynak Birleşmiş Milletler
Bir 3. Dünya Ülkesine yatırım yapmak ister miydiniz? Kulağa pek güvenli gelmiyor değil mi? İşte ekonomistlerde bu algıyı kırmak için, gelişmiş ülke piyasalarına nazaran yüksek kar elde edilebilecek kısmen güvenli piyasaları belirlemek amacını gütmektedirler. Sonuçta yatırım bankalarının müşterileri 3. Dünya ülkesine yatırım yapmaktan çekinirken, gelişmekte olan ülkelere yatırım yapmayı uygun bulabilirler diye düşünerek bu tabirin üstüne çokça gitmişlerdir.
Birçok gelişme olan ülke listesi vardır. Bu listelerin hepsine giren ülkeler; Brezilya, Türkiye, Çin, Hindistan, Meksika, Rusya ve Güney Afrika’dır. Türkiye’de Garanti Bankasında da %49’dan fazla hisseye sahip olarak BBVA’in araştırma ekibi 2014 yılında bu bahsettiğimiz ülkelerden Güney Afrika’yı çıkartıp Endonezya’yı ekleyerek EAGLEs (Gelişmekte ve büyümekte olan ekonomiler) listesinin yayınlamış ve bu ülkelerin 10 sene içinde G7 ekonomilerinin ortalamasını geçeceğini bildirmiştir.
Ekonomistler sağlam yatırımlar yapmak için bu grupları oluşturmada öncü olmuşlardır. ABD’li Wall Street ünlü yatırım bankası Goldman Sachs ekonomistlerinden Jim O’Neill’ın ünlü BRIC grubunu tanımlamıştır. Bu grubun 2050 yılında dünyanın en büyük ekonomileri olacakları tahmin edilmektedir. Bu grup Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin’i kapsar. Bunlara aynı zamanda ‘’Büyük Dörtlü’’ de denmektedir. Bu dörtlü dünya toprağının %25’inin kaplamakta ve dünya nüfusunun %40’ına sahiptirler. Aynı zamanda gelişmek olan ülkeler arasında en hızlı büyüyen 4’lü ülkedir. 2010’yılında BRIC’e Güney Afrika’yı da eklenmiş ve BRICS diye anılır olmuştur.
Bu büyük 4’lünün ardından ‘’Next Eleven’’ ya da N-11 yani Sonraki 11 olarak tanımlanan ülkeler gelir. Bu grupta Goldman Sachs tarafından oluşturulmuştur. Bu ülkeler: Güney Kore, Meksika, Bangladeş, Mısır, Endonezya, İran, Nijerya, Pakistan, Filipinler, Türkiye ve Vietnam’dır. Bu ülkelerinde 21. Yüzyılda yükselecek ekonomiler olma potansiyeli olduğu ekonomist Jim O’neil tarafından 2005 yılında söylenmiştir. Oneil listenin hazırlanmasında ülkelerin makroekonomik istikrarı, politik olgunluğu, ticarete açık oluşları, yatırım politikaları ve eğitim kaliteleri baz alındığını bildirmiştir.
Gruplar kurmayı sevdiği belli olan ekonomist Jim O’Neil 2011 yılında Meksika, Endonezya, Güney Kore ve Türkiye’nin bulunduğu MIKT’i ve 2013 yılında MINT grubunu yani Meksika, Endonezya, Nigerya ve Türkiye’yi ortaya çıkartmış ve bu ülkelerin gelişmekte olan ülkelerden pozitif yönde ayrışacağını beyan etmiştir. 2014 yılında O’Neil’ın 4 bölümlük ‘’MINT: Gelecek Ekonomik Devler’’ belgeseli BBC radyosunda yayınlanmıştır.
2006 yılında PricewaterhouseCoopers’tan John Hawksworth ve Gordon Cooksan E7 yani gelişmekte olan 7 ülke, yine 2006’da yayınlanan VISTA, Orta Doğu ve Kuzey Afrika’yı kapsayan MENA, ekonomist Robert Ward tarafından 2009’da yayınlanan CIVETS gibi başka gelişmekte olan ülke listeleri de mevcuttur. Listelerde ülkeler genelde aynı seyretmektedir.
Dünya’ya yayılmış bazı siyaset bilimci ve ekonomistlerin sosyo ekonomik sınıflandırmaya göre yayınladığı Yeni Endüstrileşmiş Ülkeler (NIC) diğer isimleriyle Yeni Endüstrileşmiş Ekonomiler (NIE) ya da Orta Gelirli Ülkeler listesine göz atalım. Bu liste de diğerleri gibi henüz gelişmiş ülke statüsüne gelmemiş ama makroekonomik düzeyde diğer gelişmekte olan ülkelerden çok daha hızlı büyüme göstermektedirler. Bu ülkelerde ki insanlar gelişmiş ülkeler harici diğer ülkelere nazaran daha iyi yaşam standartları elde etmiş, dışardan göç alan, daha az yolsuzluğun, hukukun daha üstün olduğu olduğu demokratik ülkelerdir. Bu ülkelerde diğer gelişmekte olan ülkelere göre ulaşım gelişmiş, elektrik ve suya ulaşım kolaylaşmıştır. Güncel listede gördüğünüz gibi EAGLES ya da E7 gibi listelere benzemektedir.
Watch video Gelişmekte Olan Ülkeler (Ekonomiler ve Pazarlar) 29. Bölüm online without registration, duration hours minute second in high quality. This video was added by user Ogun Ozkan 20 October 2021, don't forget to share it with your friends and acquaintances, it has been viewed on our site 1,451 once and liked it 38 people.